Een leefgemeenschap in Londen tijdens de coronacrisis.
door Anna van Veelen-Blomgren, september 2020
In een arbeiderswijk in Noord-Londen zit het Giuseppe Conlon House waar de Catholic Worker Londen leefgemeenschap gevestigd is. Ze maakt deel uit van de internationale Catholic Worker beweging, een netwerk van gemeenschappen van radicale christenen die zich richten op zowel directe hulp aan de allerarmsten, als actievoeren voor een rechtvaardigere samenleving.
In de London Catholic Worker woont Mirjam Johanson, 33, samen met haar vriend Roland en vijf andere inwonende vrijwilligers. Er is een kernteam dat bestaat uit vier lange-termijn vrijwilligers en drie uitwonende ondersteunende teamleden. Vrijwilligers kunnen zich voor kortere of langere tijd aansluiten bij de gemeenschap. Samen verlenen ze opvang voor een aantal mannen, meestal ongedocumenteerden, die voorheen op straat leefden. Als gemeenschap hebben ze gezamenlijk gebed, protesteren ze tegen oorlog, militarisering en voor het klimaat, en organiseren ze regelmatig bijbelstudies, discussieavonden en andere events. Verder hebben ze samen met meerdere kerken een zondagse gaarkeuken opgericht.
Ik sprak Mirjam over hun reilen en zeilen tijdens de coronacrisis.
Wat is er bij jullie gemeenschap veranderd sinds de uitbraak van de coronapandemie?
De grootste verandering is het aantal gasten dat wij opvangen. Wij zijn een noodopvang en voorheen hadden wij plek voor 15-20 mensen, maar nu zijn het er maar vijf. Dat komt omdat we vanwege de nieuwe richtlijnen maar één persoon per slaapkamer mogen opvangen. De plaatselijke overheid heeft voor opvang in hotelkamers gezorgd voor alle tien gasten die ons moesten verlaten.
Verder is het concept van onze gaarkeuken helemaal veranderd. Die vond voorheen elke zondagmiddag plaats in een kerkgebouw waar zo’n 60 mensen kwamen eten. Dat kan nu niet en de kerk heeft ons min of meer eruit gegooid. Maar het netwerk eromheen met vrijwilligers en meerdere betrokken parochies is sterk, dus nu worden elke zondag warme maaltijden uitgedeeld aan behoeftigen, en de vraag ernaar is sterk gegroeid. Ik geloof dat we nu in totaal rond de 200 maaltijden uitdelen elke zondag. Onze gemeenschap draagt wekelijks bij met 80 van die maaltijden.
Dat zijn grote veranderingen, hoe voelt dat voor jullie?
Sommigen van ons vinden het te onpersoonlijk om alleen maar eten uit te delen en niet met de gasten te kunnen gaan zitten, zoals we voorheen deden. Dit heeft voor ons minder van de Catholic Worker sfeer. Zelf vind ik het ook juist makkelijker, het kost minder tijd en energie en levert toch een belangrijke bijdrage omdat bijna alle andere gaarkeukens hebben moeten sluiten.
Verder is het even wennen met zo weinig gasten en weinig bezoekers. Ik ben blij dat er snel andere opvangplekken beschikbaar werden. Onze gasten die nu in de gemeentelijke opvang zitten, lijken het daar naar omstandigheden wel goed te hebben.
Hoe zit het met alle discussieavonden en events dat jullie organiseerden?
Ja, dat gaat natuurlijk allemaal niet door. Jammer, maar het geeft ons ook tijd voor andere dingen. De situatie met veel minder gasten heeft ons ook geholpen om te reflecteren over hoe we hier willen wonen en leven. Wij kwamen uit de traditie van noodopvang, en onze gasten moesten verplicht overdag het huis verlaten. Dat doen we niet meer, en daar zijn we eigenlijk heel blij mee. Dat is een verandering waar ik aan vast wil houden.
Verder hebben we hier het geluk dat we beschikken over een oude kerkzaal. Daarom konden we met een groepje blijven bidden met voldoende afstand. Toen alle kerken moesten sluiten in de lockdown hebben wij juist ons ochtendgebed opengesteld voor enkele vrienden en buren, die dat enorm waardeerden.
En jullie protest-wakes?
Onze maandelijkse wakes voor vluchtelingenrechten en ter nagedachtenis van degenen die overleden als gevolg van streng migratiebeleid, hebben we in eerste instantie moeten stopzetten. Inmiddels hebben we de draad weer opgepakt, en laten we de wakes plaatsvinden in een groot park hier vlakbij. Daar in de buitenlucht op het grasveld kunnen we voldoende afstand houden. Veel recreanten komen langs en zien ons, maar het voelt minder symbolisch sterk dan toen we het bij het kantoorgebouw van de Britse IND deden.
Dan een andere vraag. Ik doe dit interview voor de Vereniging Religieuze Leefgemeenschappen, die onder andere ontmoetingsdagen voor christelijke Leefgemeenschappen organiseert. Bestaat er ook zoiets bij jullie? En hoe zijn jullie contacten met andere religieuze gemeenschappen?
Wat ik weet is er geen netwerk of regelmatige ontmoetingsdag voor christelijke leefgemeenschappen hier in het Verenigd Koninkrijk. Er is wel de Diggers en Dreamers, een website en boek met een soort gids naar alle gemeenschappen in het land. Maar dat is niet specifiek gelovig en ook zonder bijeenkomsten.
Zelf ga ik uit eigen interesse soms op bezoek bij andere gemeenschappen. Als Catholic Worker Londen hebben we banden met een paar L’Arche gemeenschappen, en natuurlijk met de andere Catholic Worker gemeenschappen. Vorig jaar organiseerde wij een netwerkbijeenkomst voor de Catholic Worker en verwante gemeenschappen in heel Verenigd Koninkrijk. Dat was erg leuk en daar kwamen ook veel mensen op af met interesse in christelijk gemeenschapsleven.
Dankjewel! Tot slot, zie je nog iets positiefs met de coronacrisis?
Nou, behalve het virus zelf is het heftig om te zien dat zoveel mensen hun inkomen hebben verloren en de vraag naar noodhulp enorm stijgt. Maar er zijn inderdaad ook lichtpuntjes. Onze plaatselijke overheid heeft hotelkamers geregeld voor praktisch alle daklozen, ook ongedocumenteerden. Ik zie dat er veel mooie mutual aid-initiatieven zijn ontstaan en veel mensen hebben opeens hun buren leren kennen. En dan natuurlijk het verminderen van het auto- en vliegverkeer en de drukte in de stad, beter voor zowel de mensen als het klimaat!
Zie ook meer op https://www.facebook.com/londoncatholicworker/